vteehanoi
25-05-2012, 05:39 PM
.
Hiếm thứ n�o c� sức m� hoặc như đồng tiền: Khi lưu th�ng n� l� mục đ�ch của số đ�ng, l�c hết thời n� trở th�nh mục ti�u của những người sưu tầm.
Phố tiền cổ
Một đồng tiền cổ c� thể n�i về lịch sử nhiều hơn hẳn h�ng trăm pho s�ch. Tiền cổ mang trong m�nh biến cố của những vương triều, sự vinh nhục của biết bao d�ng họ v� thậm ch� cả triết l� sống của một d�n tộc. Hiếm thứ n�o c� sức m� hoặc như đồng tiền. Khi c�n gi� trị sử dụng n� l� mục đ�ch của số đ�ng. Khi hết thời, n� trở th�nh mục ti�u của số �t đ� l� những người sưu tầm tiền cổ.
http://htx.dongtak.net/local/cache-vignettes/L380xH194/tiencojpg-a1a112-4ec1d.jpg
Sưu tập tiền cổ l� sưu tập tiền kim loại, tiền giấy hoặc cả hai. Những người chơi thường sưu tập theo thời gian lưu h�nh tiền tệ của một quốc gia, theo c�c chuy�n đề về phong cảnh, hoạ tiết, hoa văn trang tr� hay theo nội dung lịch sử. X�t về bề nổi tại H� Nội c�c con phố cổ như: H�ng Gai, H�ng Ngang, H�ng Đ�o được coi l� trung t�m mua b�n tiền cổ. Chỉ ri�ng con phố n�y đ� c� kh�ng dưới 20 h�ng c� b�n tiền cổ. Mỗi tuần c� v�i chục người từ khắp nẻo đưa tiền cổ (t�m thấy khi khảo cổ, l�m nương đ�o giếng l�m nh�) về H� Nội. Tuy nhi�n, những thứ b�y b�n ở đ� đa phần l� đồ giả v� chỉ phục vụ t�y ba l� sang ta du lịch bụi. C�n tiền cổ thật, nếu c� cũng chỉ l� loại gi� trị thấp v� �non tuổi� v� kh�ng hiếm. D�n chơi thứ thiệt chủ sở hữu của những đồng tiền c� mức gi� giao dịch cỡ 6 - 7 triệu đồng tiền Việt đến hơn 1000 USD tiền Mỹ th� chả mấy khi c� mặt ở đ�y: Họ c� thế giới của ri�ng họ.
Đồng tiền đi liền lịch sử
Suốt một ng�n năm Bắc thuộc, người Việt kh�ng c� đồng tiền ri�ng để lưu h�nh. Năm 968 �inh Ti�n Ho�ng dẹp tan loạn 12 sứ qu�n, th�nh lập nh� �inh, v� xưng �inh Ti�n Ho�ng �ế để mở đầu một kỷ nguy�n độc lập cho nước Việt. Nh� �inh đ�c tiền lần đầu ti�n trong lịch sử, đ� l� đồng Th�i B�nh Th�ng Bảo đ�c năm 970, mặt sau c� chữ �inh. Đồng tiền n�y bằng đồng, h�nh tr�n, lỗ vu�ng, biểu tượng cho trời v� đất theo quan niệm của người phương Đ�ng. Quan điểm n�y được g�n giữ v� ph�t triển nhất qu�n trong việc đ�c tiền qua c�c triều đại vua sau n�y. Đến triều đại cuối c�ng phong kiến cuối c�ng đồng Bảo �ại Th�ng Bảo của vua Bảo �ại vẫn tu�n thủ h�nh thức n�y. Hiện đồng tiền cổ nhất Việt Nam c�n được lưu giữ tại ph�ng truyền thống của Ng�n h�ng Nh� nước Việt Nam.
Hai chữ ph�a sau đồng tiền chỉ loại tiền, đa số l� Th�ng bảo (nghĩa l� đồng tiền th�ng dụng), kế đ� l� Nguy�n bảo (tiền mới đầu ti�n). Tuy nhi�n c� một số loại tiền cổ mang hai chữ chỉ thứ hạng hoặc � muốn chủ quan kh� lạ l�ng. Nhất l� tiền đời vua Cảnh Hưng như Vĩnh bảo (tiền lưu th�ng m�i m�i), Ch� bảo (tiền cao qu� nhất), Đại bảo (tiền c� gi� trị lớn), Ch�nh bảo (tiền ch�nh thống), Cự bảo (tiền c� gi� trị to), Thuận bảo (tiền kỷ niệm dịp chiếm đ�ng Thuận H�a v� lấy s�ng đồng của ch�a Nguyễn ở Thuận Ho� m� đ�c th�nh tiền). Ngo�i ra c�n một số tiền được xếp loại " chưa thể x�c định " mang những thứ loại tiền như những đồng Trần T�n c�ng bảo, Th�i B�nh th�nh bảo, Th�i B�nh ph�p bảo�
Th�ng thường, mỗi �ng vua khi l�n ng�i đều đ�nh dấu sự nghiệp của m�nh bằng việc đổi ni�n hiệu mới v� ph�t h�nh tiền để khẳng định sự ch�nh thống của vương triều m� m�nh cai trị. Trong lịch sử cũng c� nhiều chuyện rất buồn cười như: năm 1521, Trần Cảo nổi binh chiếm Đ�ng Đ� trị v� tất cả c� bốn ng�y m� vẫn khẩn cấp đ�c tiền Thi�n Ứng Kh�ng Bảo để lưu h�nh. Đồng tiền bằng sắt được cho l� duy nhất của Việt Nam l� Đại Ch�nh Th�ng Bảo, đ�c c�ch nay đ� 465 năm, dưới thời Mạc Đăng Dung. Khi đ� Mạc �ăng Dung so�n đoạt ng�i vua của nh� Hậu L�, sử thần cho rằng nh� Mạc kh�ng được l�ng trời n�n đ�c tiền đồng kh�ng th�nh m� phải đ�c tiền sắt để ti�u d�ng. �� l� lần đầu ti�n sử s�ch nhắc đến tiền sắt. Tuy vậy, di chỉ khảo cổ hiện đại cho thấy kh�ng c� tiền sắt Đại ch�nh Th�ng Bảo của họ Mạc, m� chỉ thấy tiền đồng. V� trong tiền cổ Việt Nam c� một số mẫu tiền đồng nhưng lại rỉ s�t đỏ kh� bất thường của sắt, nhất l� tiền Hồng �ức Th�ng Bảo v� Minh �ức Th�ng Bảo. Điều c� thể dẫn đến giả thiết c� thể v�o l�c đ�, hợp kim đồng chưa được tinh luyện n�n c� chứa nhiều sắt hơn l�c b�nh thường. C�n tờ giấy bạc đầu ti�n của Việt Nam xuất hiện v�o đời nh� Hồ, c�ch nay gần 600 năm với kỹ thuật in ấn rất thơ sơ, với chủ yếu l� những h�nh đơn giản như rong biển, con r�a, hay song, m�y� Sau nh� Hồ ở Việt Nam kh�ng c� triều đại phong kiến n�o in v� cho lưu h�nh tiền giấy.
(c�n tiếp)
Hiếm thứ n�o c� sức m� hoặc như đồng tiền: Khi lưu th�ng n� l� mục đ�ch của số đ�ng, l�c hết thời n� trở th�nh mục ti�u của những người sưu tầm.
Phố tiền cổ
Một đồng tiền cổ c� thể n�i về lịch sử nhiều hơn hẳn h�ng trăm pho s�ch. Tiền cổ mang trong m�nh biến cố của những vương triều, sự vinh nhục của biết bao d�ng họ v� thậm ch� cả triết l� sống của một d�n tộc. Hiếm thứ n�o c� sức m� hoặc như đồng tiền. Khi c�n gi� trị sử dụng n� l� mục đ�ch của số đ�ng. Khi hết thời, n� trở th�nh mục ti�u của số �t đ� l� những người sưu tầm tiền cổ.
http://htx.dongtak.net/local/cache-vignettes/L380xH194/tiencojpg-a1a112-4ec1d.jpg
Sưu tập tiền cổ l� sưu tập tiền kim loại, tiền giấy hoặc cả hai. Những người chơi thường sưu tập theo thời gian lưu h�nh tiền tệ của một quốc gia, theo c�c chuy�n đề về phong cảnh, hoạ tiết, hoa văn trang tr� hay theo nội dung lịch sử. X�t về bề nổi tại H� Nội c�c con phố cổ như: H�ng Gai, H�ng Ngang, H�ng Đ�o được coi l� trung t�m mua b�n tiền cổ. Chỉ ri�ng con phố n�y đ� c� kh�ng dưới 20 h�ng c� b�n tiền cổ. Mỗi tuần c� v�i chục người từ khắp nẻo đưa tiền cổ (t�m thấy khi khảo cổ, l�m nương đ�o giếng l�m nh�) về H� Nội. Tuy nhi�n, những thứ b�y b�n ở đ� đa phần l� đồ giả v� chỉ phục vụ t�y ba l� sang ta du lịch bụi. C�n tiền cổ thật, nếu c� cũng chỉ l� loại gi� trị thấp v� �non tuổi� v� kh�ng hiếm. D�n chơi thứ thiệt chủ sở hữu của những đồng tiền c� mức gi� giao dịch cỡ 6 - 7 triệu đồng tiền Việt đến hơn 1000 USD tiền Mỹ th� chả mấy khi c� mặt ở đ�y: Họ c� thế giới của ri�ng họ.
Đồng tiền đi liền lịch sử
Suốt một ng�n năm Bắc thuộc, người Việt kh�ng c� đồng tiền ri�ng để lưu h�nh. Năm 968 �inh Ti�n Ho�ng dẹp tan loạn 12 sứ qu�n, th�nh lập nh� �inh, v� xưng �inh Ti�n Ho�ng �ế để mở đầu một kỷ nguy�n độc lập cho nước Việt. Nh� �inh đ�c tiền lần đầu ti�n trong lịch sử, đ� l� đồng Th�i B�nh Th�ng Bảo đ�c năm 970, mặt sau c� chữ �inh. Đồng tiền n�y bằng đồng, h�nh tr�n, lỗ vu�ng, biểu tượng cho trời v� đất theo quan niệm của người phương Đ�ng. Quan điểm n�y được g�n giữ v� ph�t triển nhất qu�n trong việc đ�c tiền qua c�c triều đại vua sau n�y. Đến triều đại cuối c�ng phong kiến cuối c�ng đồng Bảo �ại Th�ng Bảo của vua Bảo �ại vẫn tu�n thủ h�nh thức n�y. Hiện đồng tiền cổ nhất Việt Nam c�n được lưu giữ tại ph�ng truyền thống của Ng�n h�ng Nh� nước Việt Nam.
Hai chữ ph�a sau đồng tiền chỉ loại tiền, đa số l� Th�ng bảo (nghĩa l� đồng tiền th�ng dụng), kế đ� l� Nguy�n bảo (tiền mới đầu ti�n). Tuy nhi�n c� một số loại tiền cổ mang hai chữ chỉ thứ hạng hoặc � muốn chủ quan kh� lạ l�ng. Nhất l� tiền đời vua Cảnh Hưng như Vĩnh bảo (tiền lưu th�ng m�i m�i), Ch� bảo (tiền cao qu� nhất), Đại bảo (tiền c� gi� trị lớn), Ch�nh bảo (tiền ch�nh thống), Cự bảo (tiền c� gi� trị to), Thuận bảo (tiền kỷ niệm dịp chiếm đ�ng Thuận H�a v� lấy s�ng đồng của ch�a Nguyễn ở Thuận Ho� m� đ�c th�nh tiền). Ngo�i ra c�n một số tiền được xếp loại " chưa thể x�c định " mang những thứ loại tiền như những đồng Trần T�n c�ng bảo, Th�i B�nh th�nh bảo, Th�i B�nh ph�p bảo�
Th�ng thường, mỗi �ng vua khi l�n ng�i đều đ�nh dấu sự nghiệp của m�nh bằng việc đổi ni�n hiệu mới v� ph�t h�nh tiền để khẳng định sự ch�nh thống của vương triều m� m�nh cai trị. Trong lịch sử cũng c� nhiều chuyện rất buồn cười như: năm 1521, Trần Cảo nổi binh chiếm Đ�ng Đ� trị v� tất cả c� bốn ng�y m� vẫn khẩn cấp đ�c tiền Thi�n Ứng Kh�ng Bảo để lưu h�nh. Đồng tiền bằng sắt được cho l� duy nhất của Việt Nam l� Đại Ch�nh Th�ng Bảo, đ�c c�ch nay đ� 465 năm, dưới thời Mạc Đăng Dung. Khi đ� Mạc �ăng Dung so�n đoạt ng�i vua của nh� Hậu L�, sử thần cho rằng nh� Mạc kh�ng được l�ng trời n�n đ�c tiền đồng kh�ng th�nh m� phải đ�c tiền sắt để ti�u d�ng. �� l� lần đầu ti�n sử s�ch nhắc đến tiền sắt. Tuy vậy, di chỉ khảo cổ hiện đại cho thấy kh�ng c� tiền sắt Đại ch�nh Th�ng Bảo của họ Mạc, m� chỉ thấy tiền đồng. V� trong tiền cổ Việt Nam c� một số mẫu tiền đồng nhưng lại rỉ s�t đỏ kh� bất thường của sắt, nhất l� tiền Hồng �ức Th�ng Bảo v� Minh �ức Th�ng Bảo. Điều c� thể dẫn đến giả thiết c� thể v�o l�c đ�, hợp kim đồng chưa được tinh luyện n�n c� chứa nhiều sắt hơn l�c b�nh thường. C�n tờ giấy bạc đầu ti�n của Việt Nam xuất hiện v�o đời nh� Hồ, c�ch nay gần 600 năm với kỹ thuật in ấn rất thơ sơ, với chủ yếu l� những h�nh đơn giản như rong biển, con r�a, hay song, m�y� Sau nh� Hồ ở Việt Nam kh�ng c� triều đại phong kiến n�o in v� cho lưu h�nh tiền giấy.
(c�n tiếp)