Lang thang sách cũ, tìm kỷ niệm gặp nhiều thứ rất quý

[windy]

http://www.tuoitre.com.vn/tianyon/Im...bnailID=224037
Tiệm sách cô Hai Huế ở 150 Trần Huy Liệu - một trong số ít tiệm sách cũ còn đông khách


Có những cuốn sách cũ gắn liền với vài kỷ niệm khó quên của nhiều người như cuốn Nerô, nhà thơ bạo chúa (tác giả: Kôxtôlanhi Đejuê, người dịch: Lê Xuân Giang, Nhà xuất bản Văn học ấn hành năm 1985) Hay Ông cố vấn, Tiến chim hót sau bụi mận gai.....


Tìm sách, gặp người

Anh Hiệp, chủ nhân tiệm sách, tuổi trên dưới 60, đã lắc đầu ngay khi nghe hỏi đến cuốn sách kể trên. Trong cả hàng ngàn cuốn sách cũ xếp đầy trên các kệ, biết ngay một cuốn nào đó còn hay hết không phải là chuyện lạ đối với những người bán sách cũ, nhất là những người đã theo nghề từ gần 30 năm nay như ông chủ tiệm này. Thế rồi trong cảnh yên bình hiếm hoi của tiệm sách cũ giữa con đường luôn khốn khổ bởi nạn ùn tắc giao thông, người bán sách đã kể tôi nghe về cái nghề của mình, như một lời tự sự.
Anh vốn là một người theo nghề cơ khí điện máy, trong những ngày mưu sinh buôn bán vỉa hè đầu những năm 1980, anh bén duyên với nghề mua bán sách cũ và rồi gắn bó với nó như một cái nghiệp cho đến tận bây giờ. Câu chuyện của anh ngược về những ngày khó khăn của cả đất nước, khi miếng cơm manh áo là điều lớn nhất mà mọi người nghĩ tới. Anh đã vượt qua được khó khăn ban đầu, tận dụng được “thời hoàng kim sách cũ” từ 1995 đến 2002 để xây dựng cơ ngơi, đầu tư cho tương lai của hai đứa con và bây giờ thảnh thơi chấp nhận cảnh hết thời của nghề sách cũ. Câu chuyện của anh và không gian đầy hoài niệm của tiệm sách trên con đường nhốn nháo này gợi cho tôi ý tưởng đi tìm gặp những người gắn bó với nghề sách cũ suốt đời như anh.

http://www.tuoitre.com.vn/tianyon/Im...bnailID=224038

Một góc tiệm sách cũ của anh Cầu (đường Võ Văn Tần, Q.3) - nơi anh bán sách, vẽ tranh và... sáng tác nhạc

Theo những địa chỉ anh Hiệp cho, tôi không khó lắm để tìm ra những đồng nghiệp từ buổi đầu của anh. Họ là những người từng bán sách trên vỉa hè đường Kỳ Đồng, quận 3, cách đây gần 30 năm và bây giờ vẫn tiếp tục với nghề.

Cô Hai Huế, chủ tiệm sách cũ số 150 đường Trần Huy Liệu là một người như thế. Người đàn bà bán sách này khá nổi tiếng bởi đã được nhắc đến trong nhiều bài báo viết về sách cũ Sài Gòn. Giọng Quảng Bình pha Huế ngọt ngào của cô Hai thật thân thiện trong không gian bao quanh toàn là sách. Vốn là một giáo viên, đã theo nghề sách cũ gần hết nửa đời người nên gọi cô là một tín đồ của “đạo” sách cũng chẳng ngoa chút nào. Cũng có thể ví cô như một tài liệu sống về nghề sách cũ và thú chơi sách cũ của người Sài Gòn.
Cô còn là bạn đồng nghiệp với ông Khai Trí nổi tiếng, là người bạn tâm giao với cụ Vũ Anh Tuấn - chủ tịch Hội Sách Xưa và Nay…

Không hẹn mà gặp, câu chuyện yêu thích nhất của cô Hai cũng nhắc đến cái thời kỳ gian khó nhất trên vỉa hè đường Kỳ Đồng như anh Hiệp. Vài chục lần bị tịch thu sách, ngày nào cũng bị đuổi chạy lòng vòng vì tội buôn bán trái phép, từng phải vào trại giam hơn chục ngày cũng vì nghề sách cũ… nhưng kỷ niệm đáng nhớ nhất của người phụ nữ trót theo nghiệp sách này là một lần đứng nhìn anh cán bộ văn hóa phường trẻ măng chất sách tịch thu của cô thành đống và… đốt! Nhìn thấy cô khóc ròng, những người quen an ủi rằng thôi thì sách mua cân ký cũng không đáng bao tiền, họ đâu biết rằng lúc ấy cô chỉ khóc vì tiếc những cuốn sách dạy làm người, những cuốn sách y học quý giá và những cuốn tiểu thuyết kiếm hiệp vô cùng hấp dẫn.
Cũng như anh Hiệp, thời hoàng kim sách cũ đã giúp cô Hai có cuộc sống ổn định, mua được nhà, nuôi dạy con cái học hành thành đạt và bây giờ “sẽ sống với sách cũ đến hết đời, dù biết rằng ngày càng ế ẩm” như lời cô tâm sự.
Anh Cầu, chủ tiệm sách cũ gần cuối đường Võ Văn Tần, quận 3, có vẻ trẻ hơn nhiều so với cái tuổi gần 60. Anh nói về những thăng trầm của nghề sách cũ với cái nhìn rất khách quan, dù sự đam mê sách cũ của anh đã trở thành “đạo”. Không hề buồn khi chỉ tay vào các kệ sách hằn vết thời gian, anh cho rằng: “Tất cả những cuốn sách cũ và quý đã thực sự nằm trên các kệ sách gia đình của những người cần nó. Thời buổi này hiếm người bán những cuốn sách yêu quý của mình để đổi lấy gạo cơm nên chuyện ế ẩm là đương nhiên”. Tuy thế, anh vẫn bám vào nghề sách cũ như một cái nghiệp và trong cái không gian tương đối yên tĩnh ấy, anh chơi tem, vẽ tranh, sáng tác nhạc… để lấp đi những khoảng trống thời gian và kiếm thêm tiền bù vào cho sách cũ.

http://www.tuoitre.com.vn/tianyon/Im...bnailID=224039

Chọn mua sách cũ trên đường Trần Nhân Tôn, Q.1, TP.HCM

Chân dung đúng nghĩa của người bán sách cũ đã hiện ra cùng những câu chuyện thú vị… Những câu chuyện sách cũ

Chuyện thứ nhất: Cách đây bảy năm, thư viện Đại học Luật TP.HCM đã làm một chuyện “không tin nổi” là gọi dân ve chai vào bán đi chừng vài tấn sách với giá 2.000 đồng mỗi ký. Lúc ấy, như vớ được vàng, mấy chục lái sách Sài Gòn nhào đến. Việc mua sách không khác gì một cuộc tàn sát khi họ lật cả kệ sách rơi xuống để chọn sách quý, trong đó có cả những cuốn sách chữ Nôm ra đời từ thế kỷ thứ XVI! Bình luận về chuyện này, anh Cầu nhếch mép cười: “Tôi luôn nhìn đời theo cách lạc quan nhất. Chuyện đó lại… hay, bởi như thế sách quý sẽ đến đúng nơi cần đến, chứ không thì cứ nằm cho bụi bám ở cái nơi mà những người có trách nhiệm quản lý chẳng biết ất giáp gì về giá trị của chúng”.
Chuyện thứ hai: Cách đây một năm, khi ông KT, người bán sách nổi tiếng nhất Sài Gòn ra nước ngoài định cư, kho sách cũ và quý của ông bị tuồn ra bán bởi chính những người thân. Con người suốt đời gắn bó với sách này tuy ở bên kia bờ đại dương nhưng vẫn biết những cuốn sách máu thịt của mình đang bị đem bán, thậm chí, biết bán ở đâu nữa. Ông trở về bỏ tiền mua lại chúng và dặn những chủ tiệm nơi sách của ông bị đem bán là: nếu mua được sách của ông thì giữ lại, đừng bán đi, rồi ông sẽ về mua lại hết. Cái vòng xoay đau lòng ấy rồi cũng chấm dứt khi ông già vốn coi sách như núm ruột của mình qua đời.
Chuyện thứ ba: Cách đây vài tháng, lại một chuyện hy hữu xảy ra giữa thành phố lớn nhất nước này khi tủ sách gia đình khổng lồ của một nha sĩ nổi tiếng ở quận Phú Nhuận đã bị bán đi cũng bằng cách cân ký như giấy vụn! Khi ông nha sĩ mê sách thuộc loại số một Sài Gòn này sắp qua đời, một người thân trong gia đình đã bán theo cách “tẩu tán” gần năm tấn sách quý của ông. Cửa hàng 198 Trần Huy Liệu, nơi may mắn mua được số sách trên đã thuê cả xe tải đến để chở lần lượt 250 bao tải sách với giá tổng cộng chỉ 15 triệu đồng. Giới buôn bán sách cũ cho rằng với người sành sách như ông nha sĩ nọ, giá trị thật sự của lô sách đó chắc chắn gấp vài chục lần so với giá mà cửa hàng may mắn kia mua được.
Chuyện thứ tư: Cách đây vài ngày, một đôi nam nữ là sinh viên năm thứ hai Trường Đại học Kinh tế TP.HCM vào tiệm sách cũ trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, lướt qua những kệ sách cũ với những tác phẩm kinh điển như Cuốn theo chiều gió, Những người khốn khổ, Không gia đình… Họ hờ hững lật vài trang cuốn Tâm hồn cao thượng và cuối cùng chọn mua hai cuốn… truyện tranh Cônan!
“Nhà thơ bạo chúa” đây rồi!
Lại nói đến cuốn sách “Nerô” mà tôi cần tìm, một anh bạn bảo: “Ra nhà sách mà mua! Sách mới in, giá vài chục ngàn, đọc đỡ đau mắt”. Tôi không quan tâm lắm chuyện có sách mới hay không, bởi cái tôi cần là cuốn sách cũ với màu bìa, màu giấy và cả kiểu chữ đã từng gắn bó với một kỷ niệm khó quên trên chuyến tàu lửa năm xưa. Thế là lại đi tìm và nhờ đó có dịp khám phá bức tranh toàn cảnh của sách cũ Sài Gòn bây giờ.

http://www.tuoitre.com.vn/tianyon/Im...bnailID=224040 http://www.tuoitre.com.vn/tianyon/Im...bnailID=224041
Nerô, Nhà thơ bạo chúa đây rồi!

Cũng như những ngành kinh doanh khác, sách cũ cũng tuân theo cái luật bất thành văn của chuyện làm ăn trên đất Sài Gòn này là buôn có bạn, bán có phường. Có thể kể đến những “phường” sách cũ bây giờ: Khu Trần Nhân Tôn, quận 10, san sát nhau với 25 tiệm sách, tiếng là khu sách cũ nhưng mặt hàng bán nhiều nhất là truyện tranh mới in và các tạp chí chưa kịp cũ. Khu Nguyễn Thị Minh Khai với gần 40 tiệm sách nhưng mặt hàng kinh doanh mang lại lợi nhuận phù hợp nhất với giá thuê mặt bằng cao ngất ngưởng nơi đây là… các loại lịch, duy nhất còn tiệm sách số 470 có thể gọi là sách cũ.
Khu Trần Huy Liệu ở quận Phú Nhuận thì giống như thời tiết giao mùa, cái mới và cái cũ đan xen nhau. Nơi đây thật ra chỉ còn có ba tiệm sách trong chừng hơn chục tiệm giữ được không gian sách cũ, đó là tiệm số 150 của cô Hai Huế và hai tiệm khác có số nhà là 160, 198. Khu cuối cùng trải dài trên đường Nguyễn Thái Sơn, quận Gò Vấp với bảy cửa hàng là nơi mà sách cũ có vẻ như hợp nhất với thời đại mới, bởi cửa hàng nơi đây “bình dân” hơn cả và người bán sách cũng trẻ hơn cả.
Ở tiệm sách cũ số 108 Trần Huy Liệu, chàng trai bán hàng nói giọng Bắc luôn vui vẻ với khách hàng. Anh chàng này tốt nghiệp cao đẳng sư phạm đã bốn năm, nay chấp nhận làm nghề bán sách cũ. Cửa hiệu của anh khá đông khách, đa phần là các bạn trẻ. Khi được hỏi thứ gì bán chạy nhất, anh ta chỉ vào mấy chồng tạp chí. Có đủ tất cả các tạp chí, các tờ báo tuần, báo tháng phát hành vài tuần trước được bán với giá một ngàn mỗi cuốn.
Nhưng cửa hàng trẻ trung của ông chủ trẻ này không phải ít sách cũ. Nhìn trên các kệ, dễ thấy những cuốn từ điển được in trước 1975, những cuốn truyện ngắn, truyện vừa có từ vài chục năm trước, màu giấy ngả vàng và những cuốn tiểu thuyết Liên Xô trước đây in từ thập niên 1970 như Đất vỡ hoang, Sông Đông êm đềm, Chiến tranh và hòa bình… Khi nghe tôi hỏi về Nerô, nhà thơ bạo chúa, chàng trai bán sách suy nghĩ một hồi rồi chạy đến góc kệ, lôi ra một lúc đến… ba cuốn, cũng với màu bìa thân thương quen thuộc, cũng với lối dịch thông minh của dịch giả Lê Xuân Giang và ông chủ trẻ ấy bán với giá… mười ngàn đồng mỗi cuốn cùng với lời cảm ơn rất chân thành!
Nếu có thời gian và có cả sự chịu khó trong thời buổi đường đường kẹt xe, bạn hãy thử làm một chuyến lang thang sách cũ để thấy rõ hơn một phần khác của Sài Gòn. Biết đâu, bạn có thể khám phá thêm nhiều điều thú vị hơn nữa.