Kinh nghiệm về gốm sứ cổ

[nhodt]

.



7 đặc điểm nhận biết gốm cổ




Gốm sứ c� một qu� tr�nh h�nh h�nh v� ph�t triển l�u d�i, sản phẩm lu�n đa dạng, phong ph�. Đặc biệt l� gốm m�u. Mỗi v�ng đất v�o mỗi thời kỳ lịch sử đều c� một phương ph�p chế tạo kh�c nhau. C�ng nghệ chế tạo ng�y c�ng ph�t triển, việc xuất hiện h�ng giả l� kh�ng thể tr�nh khỏi. Những phương ph�p sau gi�p bạn ph�n biệt được h�ng thật, h�ng giả:

1. Gốm m�u đ� xuất hiện từ rất l�u, l�c đ�, việc sản xuất gốm mang t�nh chế t�c c� thể, kh�ng thể xuất hiện những sản phẩm c�ng loại, c�ng một k�ch thước. V� vậy, khi thu mua sản phẩm gốm cổ, nếu ph�t hiện những sản phẩm gốm m�u c� c�ng k�ch thước, hoa văn trang tr� giống hệt nhau th� chắc chắn, đ� l� h�ng giả.

2. Gốm cổ thường được nung bằng củi n�n sản phẩm c� độ tơi xốp, kh� nhẹ, c� những lỗ tho�t kh� nhỏ. H�ng giả thường được nung bằng than hoặc l� điện, mật độ chất d�y đặc, kh� cứng, kh�ng c� lỗ tho�t kh�.

3. Nguy�n liệu chế tạo gốm cổ l� kho�ng sản, mang một cảm gi�c cổ xưa, thuần ph�c, m�u sắc dịu nhẹ. H�ng giả thường d�ng nguy�n liệu m�u th�ng thường, m�u sắc sặc sỡ, nhưng rất kh� tr�c khi nung n�ng.

4. Gốm m�u được ch�n v�i dưới đất mấy ngh�n năm n�n khi ngửi, c� m�i đất nhẹ, đ�i khi c�n c� dấu t�ch của bộ rễ thực vật. Một số loại gốm giả cũng c� thể ngửi thấy m�i đất v� c� dấu t�ch của bộ rễ. Vậy, l�m sao để ph�n biệt được đ�u l� thật, đ�u l� giả? Thường, m�i đất m� h�ng giả c� được l� m�i kh�i của đất hầm (đất địa đạo) bay l�n n�n m�i rất gắt. Vết t�ch của bộ rễ thực vật cũng c� thể l�m giả bằng phương ph�p ăn m�n h�a học, nhưng vết t�ch của h�ng giả thường bị l�m, ch�m trong bề mặt sản phẩm.

5. Do bị ch�n v�i l�u dưới l�ng đất, t�y nơi ruộng cạn hoặc ruộng nước m� độ kiềm lắng đọng tr�n bề mặt cũng kh�c nhau, c� loại, khi khai quật, tr�n sản phẩm c� một lớp kiềm d�y m�u v�ng hoặc trắng, rất cứng; c� loại lại kh�ng c� ngấn nước n�o. H�ng giả cũng c� ngấn nước, nhưng ngấn nước n�y được l�m bằng keo trong, kh� mỏng, kh�ng c� độ cứng, khi sờ v�o c� cảm gi�c d�nh.

6. Những hoa văn trang tr� tr�n gốm sứ được d�ng từ nguy�n liệu kho�ng sản thi�n nhi�n, vẽ xong rồi nung, độ b�m rất cao, kh� bị tr�c. Nhưng do sự ăn m�n của độ ẩm v� chất ph�n dưới l�ng đất c�ng với chất liệu gốm kh�c nhau m� m�u sắc của gốm sứ cũng bị tr�c ở những mức độ kh�c nhau, c� thể d�ng tay ch� nhẹ l�m bong lớp sơn b�n ngo�i của những sản phẩm gốm cổ. Ngược lại, loại h�ng giả được l�m với kỹ thuật tinh vi, lớp sơn b�n ngo�i rất bền. V� vậy, việc gi�m định h�ng giả, h�ng thật kh�ng phải l� chuyện một sớm một chiều, đ�i hỏi phải c� một kiến thức s�u rộng, phải t�m hiểu, nghi�n cứu kỹ lưỡng.

7. Do d�ng phương ph�p đun n�ng ở nhiệt độ thấp, n�n gốm giả c� khả năng thấm nước cao hơn gốm cổ. Tuy nhi�n, nếu b�i l�n b�n ngo�i lớp gốm một �t a�x�t, sẽ ph�n biệt được đ�u l� thật, đ�u l� giả: h�ng giả sẽ kh�ng bốc kh�i, kh�ng sinh ra bọt; ngược lại, h�ng thật c� sinh kh�i, c� bọt.

T�m lại, gốm m�u cổ ra đời c�ng với những điều kiện của lịch sử đương đại, nắm bắt được những đặc điểm của lịch sử l� mấu chốt của việc gi�m định.

(Nguy�n Sa lược dịch theo nguồn: Ciqi.cn)